Omschrijving:
Achtergrond
Het aandeel gerecyclede papiervezels in het productieproces heeft uiteraard rechtstreeks invloed op de benodigde hoeveelheid (zo duurzaam mogelijk geproduceerde) virgin vezels. Hoe hoger de kwaliteit van het recycleproces, hoe beter. Recycling van papier is een geavanceerd proces waarbij allerlei papierproducten worden verzameld, gesorteerd, ontdaan van o.a. paperclips, nietjes en inkt. Vervolgens wordt het papier gemalen en gebleekt. De schone vezels die hieruit ontstaan worden hergebruikt voor de productie van papier of worden ingezet voor andere doeleinden.
Papier kan onderverdeeld worden in pre- en post-consumer papier. Pre-consumer papier is papier dat nog niet is gebruikt door de consument. Het betreft hier bijvoorbeeld afval van papierverwerkende bedrijven, zoals drukkerijen. Post-consumer papier is gebruikt papier dat is ingezameld bij huishoudens en kantoren.
Het te recyclen papier kan in alle schakels van de keten ontstaan. In gebruikte en ongebruikte vorm, bij drukkerijen, kantoren en consumenten. Gebruikt papier is in te delen in boven-, midden- en ondersoorten. De bovensoorten zijn onbedrukte of weinig bedrukte hoogkwalitatieve papiersoorten. De middensoorten zijn gesorteerde kranten, houthoudend kantoorafval en (licht) gekleurd papier. Ondersoorten zijn ongesorteerd huishoudelijk papierafval, gekleurde tijdschriften of karton. De betere soorten oud papier bestaan uit wit, houtvrij (licht) bedrukt of beschreven kantoorafval.
Bij de recycling van papier is de lengte van de papiervezels een belangrijk gegeven. Als de vezels te kort zijn (fines) kan door bijmenging van langere vezels een betere kwaliteit verkregen worden. Indien de vezels niet meer van voldoende kwaliteit zijn om daar grafisch papier van te maken kan er krantenpapier van gemaakt kan worden. De laagste kwaliteit vezels wordt gebruikt om verpakkingspapier en karton van te maken. Ook bij dit proces van ‘downcycling’ is het vaak onvermijdelijk om vezels van betere kwaliteit toe te voegen. Hoe verder papier gedowncycled wordt, hoe minder verse vezels nodig zijn (de benodigde papierkwaliteit is immers laag).
Milieuaspecten
De European Environmental Agency (EEA) heeft een uitgebreid onderzoek gedaan naar de voor- en nadelen van recycling. Hieruit is gebleken dat recycling in bijna alle gevallen resulteert in minder milieueffecten in vergelijking met storten en verbranden van papier. Door de productie op basis van gerecycled papier kunnen significante besparingen van hout, energie en water worden gerealiseerd en nemen luchtvervuiling, watervervuiling en afvalproductie af. In de duurzaamheidrapporten van de International Council of Forest and Paper Associations en CEPI is recycling dan ook een prioriteit.
Gezondheidsaspecten
De gezondheidsaspecten die van toepassing zijn op recycling betreffen het ontinkten en reinigen van oud papier en de verwerking van afval. Deze aspecten worden apart besproken in de betreffende factsheets.
Huidige stand van zaken
Het gebruik van en de handel in herbruikbaar papier heeft de laatste jaren een grote vlucht genomen. In de VS en in de EU werd in 2006 zo’n 53.4% van het papier gerecycled, in 2007 was dit 64.5%. Karton werd voor bijna 80% gerecycled (ERPC, 2008). CEPI heeft als doel om in 2010 65% van het papier te hergebruiken. In Nederland zijn door de overheid eveneens doelstellingen geformuleerd ten aanzien van het recyclen van papier, namelijk 85% van het recyclebare papier. Nederland staat in de top vijf van hergebruik van papier wereldwijd. Op wereldschaal zijn deze gegevens onbekend. China speelt een steeds grotere rol bij het recyclen van papier en de handel in gerecycled papier.
Keurmerken
| Keurmerk | Eis en verificatie |
| Blaue Engel
Printing and Publication Papers RAL-UZ 72, January 2009 Recycled Paper |
Eis: A minimum of 800 kg of waste paper shall be used for the production of 1000 kg of new paper (air dry). The content of virgin fibres must not exceed 250 kg per 1000 kg of newly made paper (air dry). Waste paper is the umbrella term for paper and board recovered after use or papermaking process. The specifications of the different waste paper grades are listed in Annex 2 to these Award Criteria RAL-UZ 72. At least 80% of the used recycled paper must derive from category 1.Verificatie: The applicant shall declare compliance with the requirement and indicate the percentages of the fibrous raw materials used (primary fibres and waste-paper fibres) in Table A in Annex 1 to the Contract pursuant to RAL-UZ 72. The applicant shall additionally indicate the percentages of grades 2.05 and 2.06 and submit a declaration from the waste-paper supplier(s) (Annex 4 to the Contract) stating that the carbonless copy paper content in these individual grades does not exceed 4%. Eis: The products under paragraph 2 shall be manufactured by use of at least 65% Verificatie |
| EU Ecolabel Kopieerpapier en grafisch papierVersie: 4 september 2002 |
Geen eis: Het EU Ecolabel heeft uitsluitend eisen ten aanzien van de herkomst van de papiervezel. Hiervoor moet de herkomst vermeld worden en moet worden aangetoond dat > 10% van de virgin vezels afkomstig is van duurzaam beheerde bossen. Informatie over het aandeel gerecyclede vezels is vrijblijvend: “de fabrikant kan ook een verklaring met het minimumpercentage gerecycleerde vezels verstrekken”. |
| Milieukeur Kantoorpapier
Datum ingang: 1 oktober 2007 |
Eis: De aanvrager moet over documenten van de toeleverancier beschikken waaruit blijkt dat het vezelmateriaal afkomstig is uit post-consumer oud papier en/of bestaat uit pulp uit virgin grondstof dat aan de eisen voor duurzaam bosbeheer voldoet.Verificatie: Technisch dossier (documenten van de grondstoffenleveranciers). |
| Nordic Swan
Versie 1.0, 9 oktober 2003 |
Eis: Annually at least: 1) 20% of the fibre raw material in the paper must come from certified forestry operations, or 2) at least 75% of the fibre raw material in the paper must be recycled fibre, woodshavings or sawdust, or 3) a combination of 1) and 2). If the fibre raw material in the paper consists of less than 75% recycled fibre, woodshavings or sawdust, the proportion of fibre raw material based on certified forestry operations from sustainable forestry must be calculated using the following formula: (formula provided)Verificatie: Information on the proportion of fibre raw material from certified forestry operations and the proportion of recycled fibre, woodshavings and sawdust in the paper and in each ingoing pulp (shall be reported annually during the validity period of the licence and submitted to Nordic Ecolabelling for the preceding year by 1 April). Calculations showing that the forestry requirement has been fulfilled must be attached. |
Verificatiemogelijkheden
Verificatie door de keurmerken bestaat uit de controle van verklaringen, technische dossiers en monsters. Voor papier met de betreffende keurmerken mag worden aangenomen dat aan de eisen wordt voldaan.
Ontwikkeling en innovatie
CEPI richt zich op het ontwikkelen van meer kennis van de vezelkwaliteit in de recyclingcyclus, het verbeteren en versnellen van het recycleproces en het verbeteren van de promotie van richtlijnen voor duurzame grondstofwinning en de implementatie daarvan.
Eisen duurzaam papier
Blaue Engel is het enige label dat 80-100% post-consumer gerecyclede grondstoffen eist. Bij Nordic Swan is dit minimaal 75%, maar meer dan 20% duurzaam verkregen virgin vezels is als alternatief ook goed (een product met Nordic Swan label bevat dus niet noodzakelijkerwijs recyclede vezels). Ook Milieukeur biedt een keuzemogelijkheid tussen recyclede vezels of duurzaam bosbeheer. Het EU Ecolabel stelt geen eisen aan het aandeel van gerecyclede vezels.
Wanneer de inzet van gerecycled materiaal een belangrijk aandachtspunt is, is een keuze voor producten met een Blaue Engel dus de beste keuze. Hier is echter wel een belangrijke kanttekening te plaatsen: bij de keuze voor papier dat gedeeltelijk uit gerecyclede vezels bestaat dient het deel dat uit virgin vezels bestaat bij voorkeur uit duurzaam beheerde bossen te komen. Milieukeur en het EU Ecolabel bieden deze garantie, Nordic Swan en Blaue Engel (Printing and Publication Papers primarily made of waste paper) niet.
Een keuze voor papier met het Blaue Engel label voor gerecycled papier is wel altijd een goede keuze aangezien het dan om 100% gerecycled papier gaat.
Wensen duurzaam papier
Geen
Referenties
Commissie van de Europese Gemeenschappen, 2007a, Beschikking van de commissie van 21 juni 2007 tot wijziging van de Beschikkingen 2001/689/EG, 2002/739/EG, 2002/740/EG, 2002/741/EG en 2002/747/EG met het oog op de verlenging van de geldigheid van de milieucriteria voor de toekenning van de communautaire milieukeur aan bepaalde producten (2007/457/EG), http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32005D0783:NL:HTML
Commissie van de Europese Gemeenschappen, 2007b, 2002/741/EG: Beschikking van de Commissie van 4 september 2002 tot vaststelling van de herziene milieucriteria voor de toekenning van de communautaire milieukeur voor kopieerpapier en grafisch papier en tot wijziging van Beschikking 1999/554/EG, http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/product/pg_copyingpaper_en.htm
Commissie van de Europese Gemeenschappen, 2008b, European Commission Green Procurement (GPP) Training Toolkit – Module 3: Purchasing recommendations Copying and Graphic Paper BaCKGROUND Product Report, Brussels, Belgium, http://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/toolkit/paper_GPP_background_report.pdf
Confederation of European Paper Industry (CEPI), 2007, Sustainability Report 2007, CEPI, Brussels, Belgium, http://www.cepi.org/docshare/Common/GetFile.asp?PortalSource=961&DocID=13914&mfd=off&pdoc=1
Der Blaue Engel, 2006, Basic Criteria for Award of the Environmental Label Recycled Paper RAL-UZ 14. http://www.blauer-engel.de/en/index.php
Energie en Milieu Informatiesysteem voor het Vlaamse Gewest, 2001, voorbehandeling, sorteren, shredderen en persen, http://www.emis.vito.be/AFSS/fiches/Technieken/sorteren,shredderen_en_persen.pdf
European Environmental Agency, 2006 – a, EEA Technical report No 5/2006; Paper and cardboard — recovery or disposal? Review of life cycle assessment and cost-benefit analysis on the recovery and disposal of paper and cardboard European Environment Agency, EEA Copenhagen, Denmark, www.eea.eu.int.
European Recovered Paper Council, 2008, European Declaration on Paper recycling 2006-2010; monitoring report 2007, http://www.intergraf.eu/Content/ContentFolders/PressReleases/2008-09_ERPC_AnnualReport_2007.pdf
European Recovered Paper Council, CEPI, et al, 2008, European Recovered
Paper Identification System. http://www.recoveredpaper-id.eu/uploads/recovered_paper.pdf
Grafisch woordenboek, undated, http://www.grafischwoordenboek.nl/
International Council of Forest and Paper Associations (ICFPA), 2005, Sustainability, the forest and paper industry- on its way to sustainability, http://www.icfpa.org/issues_statements/issues/sustainability.php
Milieukoopwijzer, undated, Veelgestelde vragen over papier & papierwaren http://www.milieukoopwijzer.be/faq.php/18/
Nordic Ecolabelling Board, 2001, Regulations for Nordic ecolabelling, http://www.svanen.nu/Default.aspx?tabName=CriteriaDetailEng&menuItemID=7056&pgr=44
Nordic Ecolabelling Board , 2003, Nordic Ecolabelling of Paper products — Chemical module Version 1.0 9 October 2003, http://www.svanen.nu/Default.aspx?tabName=CriteriaDetailEng&menuItemID=7056&pgr=503
Nordic Ecolabelling Board, 2008, Ecolabelling of Copy and Printing Paper – Supplementary Module Version 3.1, 15 March 2005 – 30 June 2010, http://www.svanen.nu/Default.aspx?tabName=CriteriaDetailEng&menuItemID=7056&pgr=44
Stichting Milieukeur, 2007, Certificaatschema kantoorpapier – 1 oktober 2007-1 oktober 2009, http://www.smk.nl/files/certificates/KPSCHEMA_NL6.pdf
Universiteit Gent, 2008, Over Universiteit Gent- Raden en commissies- Welzijn en milieu- Milieu- Energie- Energiecampagne 2008- zelfbesparen- Papier, http://www.ugent.be/nl/univgent/bestuur/welzijnmilieu/milieu/energie/energie08/zelfbesparen/papier.htm